Кхуьуш долчу чкъурана ненан мотт хьоьхуш хиларна, суна со ирсе хета.
Нохчийн матттах лаьцна сочинени
| По чеченскому языку сочинение ненан мотт сан дозалла сочинение - Рефераты и сочинения для учащихся | Многие сочинения вызвали познавательный интерес, содержали редкие, интересные факты об историческом прошлом нашего района. |
| Ненан мотт – аганан илли | Неньян Мотт Аганан Илли может быть вызвана разными факторами, и каждому из нас необходимо научиться эффективно справляться с этим. |
| Нохчийн халкъан иллешкахь ненан васт сочинение 9 класс - Граматика и образование на | Ненан Мотт — одна из самых известных чеченских народных сказок. |
| «Ненан мотт - деган хьоста» | Огэ 2021 9 класс нохчийн мотт сочинение оьзда мотт По чеченскому языку — нохчийн мотт г1иллакхийн. |
"Ненан мотт" (Рамазан Берзлоев)
Реальные знакомства Чеченская! Тебя ждут! Сочинения на различные темы! Выбирайте сочинение онлайн! Сан Ненан Мотт. Фестиваль-конкурс Бекалахъ, ненан мотт!
Эфирехь ю: «Мотт — халкъан хазна», — аьлла йолу передача. Ненан а, беран а марзо йоккха ю массо а исбаьхьаллел. И бакъдац. И ду цу шина а меттан цхьабосса бакъо хила еза бохург. Тахана вайн передачехь дакъа лоцуш ву Куршлойн районан «Машар» газетан коьрта редактор, яздархо, публицист — Кацаев Сайд-Хьасан. Сайд-Хьасан, дош хьоьга ду-кха. Нохчийн халкъан кица ду: «Мотт бу — халкъ ду, мотт бац — халкъ дац», — аьлла. Оцу дешнаша кхачош ду дерриге а. Нохчийн пачхьалкх. Суна таханлера сайн къамелехь нохчийн шина поэтан стихашца ала луур дара: Цуруев Шарип, Касумов Сайд-Мохьмад а. Оцу шина поэто дуьйцург бакъ лору ас, церан стихаш даггара язйина хиларх теша со, суна дагах кхета уьш. Шарипан «Нохчийн мотт» боху стихотворени тхо студенташ долуш язйина ю. Университетан учахь, арахь а цхьаъ нохчийн маттахь вистхилча эхь ду моьттуш хан яр-кха и, оьрсийн мотт бийцича дозалла ду хеташ. Цхьаьнггера юхалург баьккхина бацара, Кхоьллина хилла и вайн дайша азаллехь. Ас лору дуьненчохь мел долу меттанаш.
Оцу дешнаша кхачош ду дерриге а. Нохчийн пачхьалкх. Суна таханлера сайн къамелехь нохчийн шина поэтан стихашца ала луур дара: Цуруев Шарип, Касумов Сайд-Мохьмад а. Оцу шина поэто дуьйцург бакъ лору ас, церан стихаш даггара язйина хиларх теша со, суна дагах кхета уьш. Шарипан «Нохчийн мотт» боху стихотворени тхо студенташ долуш язйина ю. Университетан учахь, арахь а цхьаъ нохчийн маттахь вистхилча эхь ду моьттуш хан яр-кха и, оьрсийн мотт бийцича дозалла ду хеташ. Цхьаьнггера юхалург баьккхина бацара, Кхоьллина хилла и вайн дайша азаллехь. Ас лору дуьненчохь мел долу меттанаш. Цу маттахь нанас со дуьххьара хьаьстина. Цу маттахь некъа дош дадас а кхайкхийна, Цу матто уггар а гергарчу сан синна Со генахь цхьаъ висча дог ойла айина. Касумов Сайд-Мохьмадан, доций а долуш, дуккха а довха дешнаш ду нохчийн маттах лаьцна. Кегийрхошна лерина ду ала мегар ду уьш. Баккхийниш шайнччул дуьне гина бевлла, хиндерг цаьргахь дац, кегийрхошкахь ду. Кхузахь «Даймохк» а, «Ненан мотт» а куьцана вовшах тасархьама далийна дац, амма Даймохк, Ненан мотт а цхьаьна бен хила йиш йолуш дац. Хьо муьлха къоман векал ву къасточех, уггар коьртачех цхьаъ, — мотт бу.
Работы конкурсантов будут оцениваться по жанровому и языковому содержанию, а также грамотности сочинения. Конкурсантам необходимо проявить в своих работах индивидуальность, яркость, образность и непосредственность. По итогам конкурса экспертная группа определит призовые места. Родной язык является важнейшим и неотъемлемым элементом национальной культуры любого народа.
Сочинени Ненан мотт-сан деган илли
Они верят, что найдут здесь не только богатства, но и знания, которые помогут им изменить свою жизнь. Я считаю, что поиск Ненан Мотт Дахаран Хазны — это не только поиск сокровищ, но и поиск самого себя. Это путешествие, которое может изменить нашу жизнь навсегда. Мы можем узнать о себе много нового, победить свои страхи и преодолеть трудности. В конце концов, Ненан Мотт Дахаран Хазна — это не только место, но и символ нашей мечты и нашей жизни.
Выбирайте сочинение онлайн! Сан Ненан Мотт. Фестиваль-конкурс Бекалахъ, ненан мотт! Бекалахь, ненан мотт, тахна, Дуьнене машаре. Коьрта хаамаш: Ненан хьекъале хьажжина хуьлу оцу доьзалан хьекъал а, кхетам а Вуно деза а, сийлахь а... Словообразование имен существительных в чеченском литературном языке.
Работы конкурсантов будут оцениваться по жанровому и языковому содержанию, а также грамотности сочинения. Конкурсантам необходимо проявить в своих работах индивидуальность, яркость, образность и непосредственность. По итогам конкурса экспертная группа определит призовые места. Родной язык является важнейшим и неотъемлемым элементом национальной культуры любого народа.
Гонахарчу басешкахь лепаш гора тайп-тайпанчу зезагийн кортош: можа, сийна, ц1ен басарш дара бецашна юккъехь даьржина, сирла басарш 1енийча санна. Дукха генахь йоцуш лаьтташ яра базанийн жима хьун. Ма ирс ду-кх кхузахь 1ачу нехан аьлла хеттачу заманчохь: — Адам! Ларлуш охьавосса, — аьлла хезира суна сайн ненан аз. Ца лаьара д1аваха, йита х1ара хазна. Делахь а, нене ла ца доьг1ча цаваларна, юхнехьа некъ бира ас, оцу меттигашка вухаван дог-ойла йолуш. Сайн дийцар чекхдаккхале ала лаьа суна: « Адамаш, дукхачу хьолахь, баккхийнаш, ирсе кхача г1ерта, генахь лоьху цара иза. Ткъа иза юххехь ду — зезагца,б1аьвнаца, эсалчу мохаца, хьан Даймахкаца. Сиха йоьду олу вай зама, ца йоьду — вай ду сиха, б1аьрзе, 1аламах хаьдда. Г1ой вай Къоьзан-1оме, б1аьвнийн туьйранашка ладог1а. Некъ дика хуьлийла вай. Иза иштта хилар шеко йоцуш ду,х1унда аьлча нохчийн маттахь дуккха а бу пайдаэца йиш йолуш суртх1отторан г1ирсаш. Оцу г1ирсашца муьлхха а ойла йийца йиш йолуш, хазна ю вайн мотт. Х1ара тезис т1еч1аг1ъеш, хьовсур вай Гайсултанов 1. Суртх1отторан г1ирсех шуьйра пайдаэцна яздархочо. Масала 15 предложенехь «йиш йоьхна» боху фразеологизм ялайо автора. Оцу меттан г1ирсо вайна хоуьйту, Вадуд цхьана х1уманна сагатдеш хилар. Цу тайпа текстера масалшка хьаьжча, вайн т1еч1аг1дан йиш ю нохчийн мотт «башхачу жовх1арех юьзна йоккха хазна» хилар. Услара шен дешнашкахь боху: «Нохчийн мотт къен хетар даржош берш цунах цхьана а кепара кхеташ боцу нах бу. Мелхо а, и мотт, шен г1оьнца адаман ойланан уггаре к1орггера аг1онаш а йийцалур йолуш, ч1ог1а хьалдолуш бу». Цуьнан дешнашца реза ца хила хала ду. Муьлхха ойла, синхаам, хьайна хетарг нийса а,говза а гайта йиш ю вайн маттахь тайп-тайпанчу г1ирсех пайда а оьцуш: метафорех, эпитетех, дустарех и д1.
Сочинение ненан мотт на чеченском языке
Цу маттахь нанас со дуьххьара хьаьстина. Цу маттахь некъа дош дадас а кхайкхийна, Цу матто уггар а гергарчу сан синна Со генахь цхьаъ висча дог ойла айина. Касумов Сайд-Мохьмадан, доций а долуш, дуккха а довха дешнаш ду нохчийн маттах лаьцна. Кегийрхошна лерина ду ала мегар ду уьш. Баккхийниш шайнччул дуьне гина бевлла, хиндерг цаьргахь дац, кегийрхошкахь ду. Кхузахь «Даймохк» а, «Ненан мотт» а куьцана вовшах тасархьама далийна дац, амма Даймохк, Ненан мотт а цхьаьна бен хила йиш йолуш дац. Хьо муьлха къоман векал ву къасточех, уггар коьртачех цхьаъ, — мотт бу. Хьуна я хьан берана нохчийн мотт ца хаахь, хьо француз, испанхо милла кхиверг а ву, нохчи вац. Дуккха шераш ду хьо кхолларалийн балхахь волу. Сайна цхьанна нохчийн мотт дика хаа бохург дац сан и.
Мила ву тахана вайна нохчийн матте довла дуьхьало еш? Уггар хьалха вайн къомах болу чиновникаш бу-кх! Россехь дуккха а къаьмнаш ду, Советийн заманахь дуьйна, шайн маттахь юьхьанцара школаш йолуш. Тахана а нохчийчун коьртехь сом ду. Вайх къам маца хир ду?
Он плавен, как полёт орлицы, И быстр, как бросок волчицы! Язык древнейшего народа, В моих ушах звучит, как пондар, Как ветер, что шумит в горах, И так же строг как сам вайнах. Он так прекрасен, как закат, Сан ненан мотт - Даймехкан аз!!
Боккха ницкъ бу цуьнан адамийн кхетам кхиорехь. Шийлачу дийнахь кхеттачу малхо дохдо дуьне санна, дог дохдо ненан маттахь аьллачу дашо. Мел дийцича а, дийцина ца валлал дукха довха дешнаш ду ненан маттах ала. Муьлххачу хенахь а, муьлххачу дахаран муьрехь а адамашна, къаьсттина т1екхуьучу т1аьхьенна, шайл хьалха гулдина хаарш оьшу. Дукхахьолахь и хаарш, хаарех пайдаэцар, оьшучу барамехь лелор кхочушдо хьехаран а, 1аморан а маьхькамашкахь, ишколашкахь. Цу маьхькамашкахь и инзаре а, чолхе а хаарш, 1илманан баххаш т1ехь дешархошна д1алуш, хьоьхуш къахьоьгуш ву хьехархо. Заманан денна хийцалуш лаьттачу хьелашка хьаьжжина, Нохчийн Республикин Дешаран Минисерствос т1е а эцна, ч1аг1йина йолу керлачу программаша вайна, хьехархошна т1е декхар дуьллу ишколехь ненан мотт а, ненан меттан литература хьехаран г1уллакхаш кхин а тодан, лакхарчу т1ег1ан т1е даха а. Дешаран декъехь хуьлуш мел бакхий хийцамаш белахь а, хаарш д1адаларан а, т1еэцаран а, т1екхуьу чкъор кхетош-кхиоран кеп урок хилаза ца йолу. Ткъа таханлерачу дийнахь пачхьалкхан т1едахкаршца ламасталлин йолчу урокан кеп хийцина, керлачу лехамашца д1аяхьа еза. Методика хийца еза, цу юккъе керла технологиш ялош. Хьехархочо урокана х1отточу 1алашонах, хоржучу коьчалх, нийса билгалдинчу методически некъех дозуш хуьлу цуьнан жам1аш а, 1аморан а, кхетош-кхиоран дикалла а. Х1инцалера урокаш къаьсташ ю вовшахтохаран кепаш тайп-тайпана хиларца: семинараш, лекцеш, ловзарш, конференцеш и д1. Кхузахь а цхьацца кхачамбацарш хила тарло: билгалйинчу темин 1алашоне кхачарехь долу хаарш къасто цахаар, урокийн цхьацца долчу дакъошка тидам тоъал цахилар, дешархой дешарна т1еберзон хьелаш цакхоллар, урокан кхетош-кхиоран дакъа тидаме цалацар. Ткъа таханалерачу дийнахь, х1ора дешархо тидаме а лоцуш, урокашна т1ехьажам хила беза. Х1инцалерачу урокан кеп билгалйийриг ду: хаарш даларан декъехь дан дезарг билгалдаккхар, дешархошна тоъал хаарш далар, тайп-тайпана болхбаран кепаш йовзийтар; 1амош долчуьнан чулацамца йог1у кепаш а, некъаш а харжар, дешрхошна кхачаме хаарш луш долу болх вовшахтохар, дагалаьцнарг кхиамца, дика жам1аш долуш чекхдериг хиларан тоьшалла а луш; ненан матте, 1амабаре лаам кхуллу 1аморан кепаш харжар. Урокехь дешархоша дечун нийса мах хадо хаар, муьлхачу жам1ашка сатийса йиш ю урокан юьхьехь д1ахаийтар; болх бан дог доуьйту хьелаш хилийта хьовсар, кху кепара юкъаметтигаш шайца йолу — хьехархо-дешархо, дешархо-дешархо, дешархо-хьехархо. Тахана хьехархо вац гуттар а дешархошна дийца дезарг. Дешархой бу шайна хьалха лаьттачу хаттаршна жоьпаш лохуш, лехамийн новкъахь алссам къахьега дезаш. Вайн, хьехархойн декхар — уьш цу новкъа бахар, цаьрга шайн хаарш гулдайтар. Цхьана низамехь теманашца нисйинчу урокаша таро ло, х1ора темина хаттар къасто, цу темина йог1учу урокийн тайпанаш харжа, уьш вовшашца йоза. Урок вовшах тухуш билгалдан деза: урокехь кхочушдан деза 1аморан а, кхетош-кхиоран а декхарш; дешархошна хаа деза, муьлхачу жам1ашка дог даха йиш ю, муьлхачу лакхене кхача йиш ю; керла тема йовзар халонга дерзон тарлуш хилар; йийцаре еш йолчу материалаца дог1у методически некъаш; 1аморехь оьшуш болу г1ирсаш; ц1ахь бечу белхан чулацам, барам, кхочушбаран кепаш. Урокан кеп хоржуш тидаме эца деза дешархойн хаарш. Ледара а, дика а доьшуш болу дешархой саццаза тидамехь латторо аьтто бийр бу сатийсинчу жам1ашка кхачарехь. Тайп-тайпанчу белхийн кепех пайдаоьцуш вовшахтоьхначу уроко г1о дийр ду эвсаре а, пайде а хин йолчу кепара урокан хенах пайдаэца, дешархоша ц1ахь дечу дешаран барам харжа а. Уьш хила тарло: урок-тобанашкахь болх бар; урок-1аморан дарс; урок-кхетор; урок-гайтам; урок-проектни хьесапаш кхочушдар; урок-талламаш бар. Иштта д1ахьош болчу балхо кхачаво х1инцалерачу лехамашка, кхиадо юкъара дешаран дараш а, хаарш а УУД. Кху кепара болх баро г1о до хьехаран шайн зеделла ц1ераш, технологин кепаш юкъаяло: кхиош-1аморан, могашалла ларъяран, информационно-коммуникационни, 1оттабаккхаман-диалогин, дешаран проектированин, интерактивни технологеш и. Нохчийн меттан хьехархошна царех пайдаэца хало ду, х1унда аьлча т1ехьажа г1ирс бац, интернет чохь а нохчийн маттахь хаамаш к1еззиг бу.
Шен ненан маттаца кхуьуш ю къоман культура, литература, искусство. Ала деза, къоман уггаре а еза, уггаре а сийлахь хазна ю оцу къоман Мотт. Буьйцучу маттаций бен цхьа а х1ума дийца йиш яц вайн, цхьана а х1уманах лаьцна х1умма а ала а, дийца а адамийн таро хир яцара, буьйцуш болу аьзнийн мотт ца хилча. Мотт- иза къоман са, адамаллин куьзга ду, массочу х1уманан а бух бу. Цуьнца доьзна ду халкъан дерриге а дахар: уьйраш, болх, гергарло, хазахетар, халахетар, сий, яхь, хьекъал, кхетам. Халкъан кица дало лаьа суна кхузахь: « Мотт бу-къам ду, мотт бац-къам дац». Сецна бакъ ду, мотт вай лар ца бахь, цуьнан сий ца дахь, вай къоман сий дужур ду. Вай нохчий ду.
Ненан Мотт - Язык матери (родной язык).
В Чечне объявили конкурс сочинений на чеченском языке "Ненан мотт – сан дозалла" для молодых учителей республики. Нохчийн мотт –вайн къоман аз ду, вайн къоман илли ду, вайн къомон назма ю. Ненан матто вай 1амадо Даймохк беза. В Чечне объявили конкурс сочинений на чеченском языке "Ненан мотт – сан дозалла" для молодых учителей республики. ненан мотт», «Нохчийн меттан сий». Пусть Ненан Мотт Аганан Илли станет источником вдохновения и путеводной звездой в нашем развитии и росте. В актовом зале ГБУ «Грозненский центр социальной помощи семье и детям», прошло мероприятие, приуроченное ко Дню Чеченского языка «Ненан мотт».
Сочинение ненан мотт на чеченском языке
В актовом зале ГБУ «Грозненский центр социальной помощи семье и детям», прошло мероприятие, приуроченное ко Дню Чеченского языка «Ненан мотт». Родной язык - это важная часть национальной культуры, достояние народа, особенность идеологии и мышления чеченцев. Кадыровым Дала газот кобал дойла цун! Развитию и популяризации чеченского языка особое внимание уделяется Главой Чеченской Республики Рамзаном Кадыровым.
Закан-Юрт им.
Саитова Бакаева Эльза. В своей работе ученица коснулась важной темы-значимости чеченского языка в жизни чеченского общества. Работы конкурсантов будут оцениваться по жанровому и языковому содержанию, а также грамотности сочинения.
Дуккха шераш ду хьо кхолларалийн балхахь волу. Сайна цхьанна нохчийн мотт дика хаа бохург дац сан и. Мила ву тахана вайна нохчийн матте довла дуьхьало еш?
Уггар хьалха вайн къомах болу чиновникаш бу-кх! Россехь дуккха а къаьмнаш ду, Советийн заманахь дуьйна, шайн маттахь юьхьанцара школаш йолуш. Тахана а нохчийчун коьртехь сом ду. Вайх къам маца хир ду? И сом ненан маттахь а даккха йиш хилар кхетам кхиъча. Абузарна-м хаара оьрсийн маттахь язъян, шайна и мотт хаа моьттуш болчарел а дика.
Амма иза нохчийн яздархо вара, и нохчийн халкъан яздархо вара. Деле-м дерриг а цхьана къомах, цхьана тайпанах а кхоллалора вай. Баккъалла а, Оха шу кхоьллина стагах, зудчух а; шу халкъашка, тайпанашка а декъна, вовшашна довзийтархьама». Вовшех марзо, пайда эцийтархьама, гергарло леладайтархьама. Амма и гергарло тахана Россехь дехаш долчу массо а къомах оьрсий хилча хуьлуш дац. Росси — Америка яц.
Он приурочен ко Дню чеченского языка, который отмечается 25 апреля, сообщила Ассоциация молодых педагогов ЧР. В конкурсе могут принять участие учителя чеченского языка до 35 лет. Сочинение нужно написать на одну из нескольких тем: значимость родного языка в жизни чеченского общества, в сохранении традиционных духовно-нравственных ценностей народа, события чеченской культуры и истории, или описание знаменательных событий из жизни автора.
Остались вопросы?
Сочинени Ненан мотт-сан деган Скачать 999 Кб. Муха хир ву дуьненахь уггаре а сийлахьчу Ненан мотт цабезарг и бийца цалуург, и къен хетарг. Часто, насмехаясь над моттом «сан ненан мотт», мы можем упустить его истинное значение. Конкурс сочинений «Нохчийн мотт-ненан мотт» проводится в рамках реализации национального проекта «Образование», с целью популяризации чеченского языка, повышения интереса к изучению родного языка, престижа в глазах молодежи грамотного владения родным.
Сочинение по чеченскому языку ненан мотт кратко сочинение
В актовом зале ГБУ «Грозненский центр социальной помощи семье и детям», прошло мероприятие, приуроченное ко Дню Чеченского языка «Ненан мотт». Ненан Мотт проявляет высокую степень ответственности и преданности во всем, что делает. Ненан Мотт — одна из самых известных чеченских народных сказок. Заведующая отделом краеведческой литературы Бабуева Х. прочитала стихотворение А. Айдамирова «Ненан мотт» и Ш. Арсанукаева «Ненан мотт».
Сочинени ненан мотт
Х1инцлерачу ненан меттан урокашкахь хьехархочун коьрта ши декхар ду аьлла хета суна: ненан матте дешархойн безам кхоллар; биллина ненан мотт цаьрга бийцитар. Дешаран декъехь ненан маттахь хьехар деккъа кхетар сов хилийтарна эшна 1аш дац. Цуьнан марзонца, и безаш кхиина волу дешархо, дешна ваьллачул т1аьхьа и бийца хууш а, лууш а хила веза. И бийца хууш а, лууш а хилча бен цо и буьйцур бац. Бийцича бен и кхуьур бац, бехар а бац, т1ахьене д1акховдо ненан мотт хир бац. Вайн нохчийн мотт, яхь, г1иллакх, оьздангалла юха денъярехь, вайн къам ч1аг1дарехь къахьоьгуш волчу Нохчийн Республикин куьйгалхочунна Кадыров Рамзанна а, нохчийн меттан сий-пусар деш, и мотт безаш, шен ницкъ ца кхоош иза берашна 1амош волчу массо а хьехархочунна, даггара баркалла ала лаьа. Ненан мотт кхио а, цуьнан сий-пусар дан а, дайх дисина оьзда г1иллакхаш лардан а Дала хьекъал а, хьуьнар а, могашалла а лойла вайна. И бохург цхьа а лар а йоцуш, т1 аьхьадисина цхьа цуьрриг х1 ума а доцуш стаг вар ду. Доьзал — и доь х1 у хилар, доь долор ду. Доьзал — иза боьрший, стей ши адам дино а, шен къоман 1 адато а ма бохху, цхьаьна даха а, шайн т1 аьхье йоло а вовшахкхетар ду.
Нохчийн 1 адатехь доьзал да-нана, бераш хилла ца 1 а. Доьзал — иза да, нана, бераш, церан деда, денана, дейижарий, девежарий, цаьрца цхьаьна тховк1 елахь, я кертахь 1 аш болу чоьхьара кхин гергара нах а бу. Цо чулоцу цхьана дех схьабевлла шича-маьхчаллехь болу гергара нах. Доьзал, массо а декъашхо меттахь волуш, буьззина а, я буьззина боцуш а т1 ера да, я нана д1 аяьлла; я ший а д1 адаьлла гергарчу стага дола деш хила тарло. Бакъду, доьзал алар нийса хир ду, нагахь цхьаьна дехачу адамийн, ц1 ийца гергарло хилла ца 1 аш, оьздангаллин мехаллех болу кхетамаш цхьатера а, вовшашна юккъехь сий-ларам а хилахь. Доьзал кхоллар а, иза кхетош-кхиор а стагана дахарехь т1 ех1 уьттучу зерех уггаре коьртачарах цхьаъ ду, х1 унда аьлча, Дала боху Шен Сийлахьчу Къуръанчохь, Ша адаме хаттам бийр болуш кхо х1 ума ду: адамах шех а цо лелийнчух, дийдинчух … , цуьнан доьзалх а, цуьнан даьхнех а. Цундела шен доьзал дас, я нанас охьатасар, я к1 езиг х1 ума бахьанехь вовшах а къаьстина, шайн берийн дахар дакъаздаккхар доккха къа ду. Доьзал — иза шина аг1 ор долу жоьпалла ду: денненан берашна хьалха, берийн дений-нанний хьалха. Lен-ненан жоьпалла хьалххехь д1 адолало, бер дуьненчу даларца.
Оцу дийнахь дуьйyа д1 адоло дезаш ду иза кхетош-кхиор. Бераца доьзна цхьа а х1 ума а дац к1 езиг. Цундела бен а доцуш хьежа мегар дад оцу г1 уллакхе.
В своем выступлении Хазан рассказала студентам о том, что нужно бережно относиться к родной речи, заниматься изучением родного языка, а также читать книги на родном языке. Мероприятие прошло в очень интересной и содержательной форме, позволив обучающимся соприкоснуться с историей становления и развития языка и культуры чеченского народа. Это мероприятие еще раз напомнило о важности сохранения и развития чеченского языка и культуры.
Муьлххачу хенахь а, муьлххачу дахаран муьрехь а адамашна, къаьсттина т1екхуьучу т1аьхьенна, шайл хьалха гулдина хаарш оьшу. Дукхахьолахь и хаарш, хаарех пайдаэцар, оьшучу барамехь лелор кхочушдо хьехаран а, 1аморан а маьхькамашкахь, ишколашкахь.
Цу маьхькамашкахь и инзаре а, чолхе а хаарш, 1илманан баххаш т1ехь дешархошна д1алуш, хьоьхуш къахьоьгуш ву хьехархо. Заманан денна хийцалуш лаьттачу хьелашка хьаьжжина, Нохчийн Республикин Дешаран Минисерствос т1е а эцна, ч1аг1йина йолу керлачу программаша вайна, хьехархошна т1е декхар дуьллу ишколехь ненан мотт а, ненан меттан литература хьехаран г1уллакхаш кхин а тодан, лакхарчу т1ег1ан т1е даха а. Дешаран декъехь хуьлуш мел бакхий хийцамаш белахь а, хаарш д1адаларан а, т1еэцаран а, т1екхуьу чкъор кхетош-кхиоран кеп урок хилаза ца йолу. Ткъа таханлерачу дийнахь пачхьалкхан т1едахкаршца ламасталлин йолчу урокан кеп хийцина, керлачу лехамашца д1аяхьа еза. Методика хийца еза, цу юккъе керла технологиш ялош. Хьехархочо урокана х1отточу 1алашонах, хоржучу коьчалх, нийса билгалдинчу методически некъех дозуш хуьлу цуьнан жам1аш а, 1аморан а, кхетош-кхиоран дикалла а. Х1инцалера урокаш къаьсташ ю вовшахтохаран кепаш тайп-тайпана хиларца: семинараш, лекцеш, ловзарш, конференцеш и д1. Кхузахь а цхьацца кхачамбацарш хила тарло: билгалйинчу темин 1алашоне кхачарехь долу хаарш къасто цахаар, урокийн цхьацца долчу дакъошка тидам тоъал цахилар, дешархой дешарна т1еберзон хьелаш цакхоллар, урокан кхетош-кхиоран дакъа тидаме цалацар.
Ткъа таханалерачу дийнахь, х1ора дешархо тидаме а лоцуш, урокашна т1ехьажам хила беза. Х1инцалерачу урокан кеп билгалйийриг ду: хаарш даларан декъехь дан дезарг билгалдаккхар, дешархошна тоъал хаарш далар, тайп-тайпана болхбаран кепаш йовзийтар; 1амош долчуьнан чулацамца йог1у кепаш а, некъаш а харжар, дешрхошна кхачаме хаарш луш долу болх вовшахтохар, дагалаьцнарг кхиамца, дика жам1аш долуш чекхдериг хиларан тоьшалла а луш; ненан матте, 1амабаре лаам кхуллу 1аморан кепаш харжар. Урокехь дешархоша дечун нийса мах хадо хаар, муьлхачу жам1ашка сатийса йиш ю урокан юьхьехь д1ахаийтар; болх бан дог доуьйту хьелаш хилийта хьовсар, кху кепара юкъаметтигаш шайца йолу — хьехархо-дешархо, дешархо-дешархо, дешархо-хьехархо. Тахана хьехархо вац гуттар а дешархошна дийца дезарг. Дешархой бу шайна хьалха лаьттачу хаттаршна жоьпаш лохуш, лехамийн новкъахь алссам къахьега дезаш. Вайн, хьехархойн декхар — уьш цу новкъа бахар, цаьрга шайн хаарш гулдайтар. Цхьана низамехь теманашца нисйинчу урокаша таро ло, х1ора темина хаттар къасто, цу темина йог1учу урокийн тайпанаш харжа, уьш вовшашца йоза. Урок вовшах тухуш билгалдан деза: урокехь кхочушдан деза 1аморан а, кхетош-кхиоран а декхарш; дешархошна хаа деза, муьлхачу жам1ашка дог даха йиш ю, муьлхачу лакхене кхача йиш ю; керла тема йовзар халонга дерзон тарлуш хилар; йийцаре еш йолчу материалаца дог1у методически некъаш; 1аморехь оьшуш болу г1ирсаш; ц1ахь бечу белхан чулацам, барам, кхочушбаран кепаш.
Урокан кеп хоржуш тидаме эца деза дешархойн хаарш. Ледара а, дика а доьшуш болу дешархой саццаза тидамехь латторо аьтто бийр бу сатийсинчу жам1ашка кхачарехь. Тайп-тайпанчу белхийн кепех пайдаоьцуш вовшахтоьхначу уроко г1о дийр ду эвсаре а, пайде а хин йолчу кепара урокан хенах пайдаэца, дешархоша ц1ахь дечу дешаран барам харжа а. Уьш хила тарло: урок-тобанашкахь болх бар; урок-1аморан дарс; урок-кхетор; урок-гайтам; урок-проектни хьесапаш кхочушдар; урок-талламаш бар. Иштта д1ахьош болчу балхо кхачаво х1инцалерачу лехамашка, кхиадо юкъара дешаран дараш а, хаарш а УУД. Кху кепара болх баро г1о до хьехаран шайн зеделла ц1ераш, технологин кепаш юкъаяло: кхиош-1аморан, могашалла ларъяран, информационно-коммуникационни, 1оттабаккхаман-диалогин, дешаран проектированин, интерактивни технологеш и. Нохчийн меттан хьехархошна царех пайдаэца хало ду, х1унда аьлча т1ехьажа г1ирс бац, интернет чохь а нохчийн маттахь хаамаш к1еззиг бу. Делахь а, массо хьехархо лехамехь хила веза, массо аг1ор керлачунна т1екхиа г1ерташ.
Хьехархочо ша проблемни хьал а кхуллуш, иза кхочушдаран некъ лахар, гайтар. Масала: хьехархочо жима дийцар деша доладо дешархошна, царна уггар хазделлачу меттехь соцунг1а а йой, т1едиллар до царна, аш муха чекхдоккхур дара и дийцар шаьш хилча цуьнан автор. И тайпа болх д1абахьа мегар ду дешархой шина тобане бекъна, х1ора тобано шен дийцаран чаккхенан кеп юьйцуш.
Далее прошло торжественное награждение призёров конкурса.
У меня наилучшие ощущения. Я не думала, что среди стольких участников я выиграю в этом конкурсе, но я это сделала и очень этому рада,- поделилась с корреспондентом ИА «Чечня Сегодня» Хеда Катаева. При копировании материалов ссылка на сайт обязательна 14:30.
«Ненан мотт» | О важности знания и сохранения родного языка
Сан ненан мотт включает в себя не только уважение к старшим, но и заботу о них. Ненан мотт-нохчийн мотт! Х1ун хир ду дуьненахь хьол мерза, деза? Сочинение по теме Ненан мотт-аганан илли 8 класс План 1 Маттах ляцна дош 2 Ненан мотт аган иллица бовзуьта буьйцу 3Дерзор. Ненан мотт хIора къоман а, хIора халкъан а культурин бух хиларе терра, иза мелла а кIорггера дика Iамор вайн хIоранна а декхар ду. В Чечне объявили конкурс сочинений на чеченском языке "Ненан мотт – сан дозалла" для молодых учителей республики. Сегодня я хотел бы представить вам пример эталонного выполнения задания по написанию сочинения на тему «Ненан Мотт Дахаран Хазна».